Kopernik. Człowiek, który poruszył Ziemię
W 2023 roku Instytut Pileckiego w Szwajcarii oraz Muzeum Polskie w Rapperswilu zaprosiły mieszkańców i gości na niezwykłą wystawę poświęconą Mikołajowi Kopernikowi – wielkiemu polskiemu astronomowi, który zmienił sposób, w jaki postrzegamy wszechświat.
Wystawa odbyła się w salach Hotelu Schwanen w Rapperswilu. Wystawa „Kopernik. Człowiek, który poruszył Ziemię” miała na celu zaprezentowanie Mikołaja Kopernika jako postaci wielowymiarowej, wykraczającej poza rolę astronoma. Kuratorzy wystawy podkreślili uniwersalizm Kopernika, ukazując go jako człowieka renesansu – naukowca, lekarza, ekonomistę, kartografa i duchownego. Na ekspozycji można było poznać Kopernika nie tylko przez pryzmat jego najsłynniejszych odkryć, ale także codziennych zainteresowań i działalności. Szczególny nacisk położono na jego wszechstronne wykształcenie, obejmujące studia matematyczne, medyczne i prawnicze, które umożliwiły mu zrozumienie wielu aspektów nauki i sztuki.
Zwiedzający mogli dowiedzieć się, że Kopernik:
Był lekarzem, który opiekował się swoimi współczesnymi i działał w trudnych warunkach Warmii.
Wprowadził innowacyjne pomysły ekonomiczne, w tym zasadę, że „lepszy pieniądz jest wypierany przez gorszy”.
Pełnił funkcję kanonika, co zapewniło mu stabilność finansową i przestrzeń do prowadzenia badań.
Centralnym punktem wystawy było przedstawienie rewolucji naukowej, jaką zapoczątkowało dzieło „De revolutionibus orbium coelestium”. Zwiedzający mieli okazję zobaczyć egzemplarz tego dzieła z 1566 roku, który stał się symbolem naukowej odwagi i przełomu w myśleniu o wszechświecie. Wystawa przybliżała proces powstawania teorii heliocentrycznej oraz wyzwania, z jakimi zmagał się Kopernik, który musiał pogodzić się z niezrozumieniem i krytyką ze strony współczesnych. Wystawa nie ograniczała się do przedstawienia samej postaci Kopernika, ale również umiejscawiała go w realiach epoki. Renesansowy „złoty wiek” Polski, rozkwit Akademii Krakowskiej oraz konflikt z Zakonem Krzyżackim zostały zilustrowane poprzez mapy, grafiki i infografiki. Podkreślono, jak dynamicznie zmieniający się świat wpłynął na zainteresowania i możliwości badawcze Kopernika.
Ostatnia część wystawy poświęcona była wpływowi Kopernika na współczesność. Zwiedzający mogli zobaczyć znaczki, monety i medale z wizerunkiem astronoma oraz dowiedzieć się, jak jego odkrycia zainspirowały kolejnych naukowców, takich jak Galileusz czy Newton. Wskazano również na współczesne inicjatywy, jak program „Copernicus” Europejskiej Agencji Kosmicznej, który czerpie inspirację z dorobku wielkiego Polaka. Główne założenia wystawy jasno pokazały, że Kopernik to nie tylko „człowiek, który poruszył Ziemię”, ale również postać, która zainspirowała kolejne pokolenia do odkrywania nieznanego. Jednym z najważniejszych obiektów była kopia dzieła „De revolutionibus orbium coelestium” z 1566 roku – książki, która zapoczątkowała rewolucję naukową i przedstawiła heliocentryczny model wszechświata.
Wystawa prezentowała również:
Mapy i ryciny związane z życiem i odkryciami Kopernika,
Reprodukcje portretów Kopernika, w tym obraz Jana Matejki „Kopernik, czyli rozmowa z Bogiem”,
Przyrządy astronomiczne z epoki.
Specjalnie dla najmłodszych przygotowano sekcję interaktywną, gdzie dzieci mogły poznać różne role Kopernika w formie gier i układanek. Nie zabrakło również multimedialnych prezentacji, które w przystępny sposób wyjaśniały podstawy astronomii. Wystawa „Kopernik. Człowiek, który poruszył Ziemię” była wyjątkową okazją, by lepiej poznać jednego z najwybitniejszych Polaków i zrozumieć, jak jego odkrycia wpłynęły na naukę i kulturę. To wydarzenie podkreśliło znaczenie polskiego dziedzictwa w międzynarodowym kontekście, a także uświetniło 550. rocznicę urodzin Kopernika.
